Vitex gardneriana Schauer (Lamiaceae) thường được gọi là "jaramataia", là một loại cây bụi thường thấy ở Đông Bắc Brazil. Trong y học dân gian, lá của nó đã được sử dụng làm thuốc giảm đau và chống viêm.

    Thành phần hóa học của tinh dầu từ lá Vitex gardneriana thu được bằng quá trình chưng cất lôi cuốn hơi nước đã được phân tích, xác định bằng GC-MS và GC-FID cho thấy tổng cộng có 26 cấu tử (95,9%) là 2 monoterpen (0,4%) và 24 sesquiterpen (95,4%). Kết quả cho thấy lượng sesquiterpen dồi dào hơn với các thành phần chính được xác định là cis-calamenene (29,7%), 6,9-guaiadiene (14,5%) và caryophyllene oxide (14,0%). 

    Tinh dầu từ lá cây Vitex gardneriana đã được chứng minh là có hoạt tính diệt bọ gậy cao đối với Aedes aegypti (LC₅₀ = 28,0 μg/mL). Hoạt tính này được giải thích do sự hiện diện của monoterpenes và sesquiterpenes làm tăng khả năng hấp thụ qua màng tế bào. Khi đánh giá thử nghiệm sinh học với Artemia salina cho thấy LC₅₀ = 98,11 μg/mL. Ngoài ra, tinh dầu không cho thấy khả năng gây độc tế bào (IC₅₀ > 2,50 mg/mL).

Nguồn: BOLETÍN LATINOAMERICANO Y DEL CARIBE DE PLANTAS MEDICINALES Y AROMÁTICAS 

17 (3): 302 - 309 (2018)
 ISSN 0717 7917 / www.blacpma.usach.cl

Người dịch: Nguyễn Thị Thu

Người duyệt: Hà Hải Anh