Việc sử dụng insulin trong điều trị tiểu đường có ý nghĩa rất lớn và mang lại hiệu quả tích cực. Bài viết này trình bày về insulin tác động ngắn và trung bình, bao gồm các loại:  regular insulin, NPH insulin (đều sử dụng đường tiêm)

Insulin tác động ngắn (Short-acting insulin)

Regular insulin là một loại insulin tinh thể kẽm hòa tan tác dụng ngắn, hiện được sản xuất bằng kỹ thuật DNA tái tổ hợp để tạo ra một phân tử giống hệt với phân tử của insulin người. Tác dụng của nó xuất hiện trong vòng 30 phút, đạt cực đại trong khoảng 2 đến 3 giờ sau khi tiêm dưới da và thường kéo dài 5–8 giờ. Ở nồng độ cao, ví dụ, trong lọ, các phân tử insulin thông thường tự tổng hợp theo kiểu phản song song xung quanh các ion kẽm để tạo ra các chất hexamer insulin. Sau khi tiêm dưới da, các hexamer insulin quá lớn và cồng kềnh để vận chuyển qua nội mô mạch máu vào máu. Khi kho insulin bị dịch kẽ pha loãng và nồng độ bắt đầu giảm, các hexamer phân hủy thành các dime và cuối cùng là các monomer. Điều này dẫn đến ba tốc độ hấp thụ của insulin được tiêm, với giai đoạn đơn phân cuối cùng có tốc độ hấp thu nhanh nhất ra khỏi vị trí tiêm.

Đây là loại insulin đặc biệt hữu ích cho liệu pháp tiêm tĩnh mạch trong việc kiểm soát nhiễm toan ceton do tiểu đường và khi nhu cầu insulin thay đổi nhanh chóng, chẳng hạn như sau phẫu thuật hoặc trong các bệnh nhiễm trùng cấp tính.

NPH (neutral protamine Hagedorn, or isophane) insulin

Insulin NPH (protamin trung tính Hagedorn, hoặc isophan) - Insulin NPH là insulin tác dụng trung gian mà sự hấp thu và bắt đầu tác dụng của nó bị trì hoãn bằng cách kết hợp một lượng thích hợp insulin và protamin sao cho cả hai loại này đều không ở dạng không phức hợp (“isophane”) . Sau khi tiêm dưới da, các enzym mô phân giải protein làm giảm protamin để cho phép hấp thụ insulin. Insulin NPH bắt đầu tác dụng trong khoảng 2–5 giờ và kéo dài 4–12 giờ ( Hình 41–5 ); nó thường được trộn với insulin thông thường, lispro, aspart hoặc glulisine và dùng hai đến bốn lần mỗi ngày để thay thế insulin.

Tuy nhiên, việc sử dụng NPH trong lâm sàng đang giảm dần do dược động học bất lợi của nó kết hợp với sự sẵn có của các chất tương tự insulin tác dụng kéo dài có tác dụng sinh lý và dễ dự đoán hơn.

Tài liệu tham khảo:

Bertram G. Katzung (2012), Basic and Clinical Pharmacology 12th Edition, 743-769.

            Người đăng bài: Phạm Thị Thùy Linh

            Người duyệt bài: Hà Hải Anh