Bối cảnh:
Phản ứng có hại của thuốc (ADR) là nguyên nhân quan trọng làm gia tăng chi phí chăm sóc sức khỏe. Trong đó, tương tác thuốc – thuốc (DDI) được xem là yếu tố phổ biến dẫn đến ADR, đặc biệt ở nhóm dân số cao tuổi đa bệnh lý và sử dụng đa thuốc.

Mục tiêu:
Nghiên cứu này nhằm ước tính rủi ro và chi phí nhập viện liên quan đến ADR ở người cao tuổi có phơi nhiễm với DDI so với những người không phơi nhiễm DDI trong cộng đồng tại Ireland.

Phương pháp:
Đây là phân tích thứ cấp từ nghiên cứu đoàn hệ gồm 798 người ≥65 tuổi nhập viện cấp cứu tại Ireland trong giai đoạn 2016–2017. Toàn bộ tiền sử sử dụng thuốc trước nhập viện được thu thập để xác định các trường hợp DDI nghiêm trọng. Chi phí nằm viện được tính toán dựa trên chi phí đơn vị của bệnh viện.
Hồi quy logistic có điều chỉnh trọng số điểm khuynh hướng được sử dụng để đánh giá mối liên quan giữa phơi nhiễm DDI và nguy cơ nhập viện liên quan đến ADR. Hồi quy phân vị được áp dụng để phân tích chi phí trung vị. Các kết quả được trình bày dưới dạng tỷ lệ chênh hiệu chỉnh (OR), chi phí trung vị hiệu chỉnh và khoảng tin cậy 95% (95% CI).

Kết quả:
Tổng cộng 782 bệnh nhân (98%) sử dụng từ hai thuốc trở lên được đưa vào phân tích. Tuổi trung bình là 80,9 ± 7,5; 52,2% là nữ; 45,1% trường hợp nhập viện có liên quan đến ADR. Trước nhập viện, 316 bệnh nhân (40,4%) có ít nhất một DDI nghiêm trọng, trong khi 466 người không phơi nhiễm; 113 bệnh nhân (14,5%) có DDI làm tăng nguy cơ chảy máu.
Nguy cơ nhập viện do ADR liên quan đến bất kỳ DDI nghiêm trọng nào có aOR = 1,02 (95% CI: 0,82–1,28); trong khi đối với các DDI làm tăng nguy cơ chảy máu, aOR = 1,83 (95% CI: 1,35–2,44).
Chi phí trung bình của các ca nhập viện liên quan đến ADR do bất kỳ DDI nghiêm trọng nào cao hơn 880 € (95% CI: –1.205; 3.055) so với nhóm không có DDI; và cao hơn 3.520 € (95% CI: –934; 7.974) đối với DDI làm tăng nguy cơ chảy máu.

Kết luận:
Các tương tác thuốc – thuốc làm tăng nguy cơ chảy máu có liên quan đến khả năng nhập viện do ADR cao hơn đáng kể và chi phí điều trị lớn hơn cho hệ thống y tế. Cần có thêm các nghiên cứu nhằm xác định, phòng ngừa và quản lý hiệu quả nhóm DDI có nguy cơ cao này ở người cao tuổi.

https://doi.org/10.1007/s11096-025-01907-1

Người dịch: Nguyễn Thị Hà

Người duyệt: TS. Hà Hải Anh