Rung nhĩ là rối loạn nhịp tim thường gặp, làm tăng nguy cơ đột quỵ, huyết khối và tử vong sớm. Thuốc chống đông đường uống mới (DOAC) hiện được khuyến cáo thay thế warfarin nhờ ưu điểm về tính an toàn và dược động học ổn định. Tuy nhiên, hiệu quả và độ an toàn của DOAC vẫn chịu ảnh hưởng đáng kể từ yếu tố di truyền, trong khi đến nay chưa có hướng dẫn cá thể hóa điều trị dựa trên gen cho nhóm thuốc này. Nghiên cứu này nhằm phân tích mối liên hệ giữa đa hình gen, đặc điểm dược động học và kết cục lâm sàng của bệnh nhân rung nhĩ, qua đó đề xuất định hướng cho liệu pháp chống đông cá thể hóa.

Nghiên cứu tổng quan hệ thống 31 công trình với 8.558 bệnh nhân từ châu Á và châu Âu, áp dụng nhiều phương pháp phân tích nâng cao, bao gồm mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM), mô phỏng Monte Carlo, phân tích thành phần chính (PCA), phân cụm K-means và hồi quy logistic có điều chuẩn. Các đa hình gen quan trọng được xác định gồm ABCB1, CES1, CYP3A4/5, SLCO1B1 và ABCG2, có tác động trực tiếp đến nồng độ thuốc (Cmin, Cmax) và gián tiếp ảnh hưởng đến nguy cơ chảy máu và đột quỵ. Kết quả SEM cho thấy mô hình có độ phù hợp cao (CFI = 0,997; RMSEA = 0,037), trong khi PCA và phân cụm đã phân tách rõ rệt nhóm bệnh nhân nguy cơ thấp và cao, củng cố tính ổn định của mối quan hệ gen – dược động học – kết cục lâm sàng.

Kết quả nghiên cứu khẳng định rằng các biến thể di truyền đóng vai trò quan trọng trong quyết định đáp ứng điều trị DOAC. Đặc biệt, dabigatran và apixaban chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ các đa hình gen liên quan đến vận chuyển và chuyển hóa thuốc. Các phân tích đa biến và mô phỏng thống kê cho thấy khả năng dự báo chính xác gần tuyệt đối (AUC ≈ 0,996) khi tích hợp dữ liệu di truyền và nồng độ thuốc. Điều này nhấn mạnh tiềm năng ứng dụng xét nghiệm gen kết hợp với theo dõi nồng độ thuốc trong thực hành lâm sàng, nhằm tối ưu hóa hiệu quả và giảm thiểu nguy cơ cho bệnh nhân rung nhĩ.

Chi tiết xem thêm tại: https://www.researchgate.net/publication/394424730

Người soạn: Hà Hải Anh