Một nghiên cứu mới cung cấp thêm bằng chứng cho thấy sildenafil (Viagra), thuốc được sử dụng để điều trị rối loạn cương dương (RLCĐ), có thể giúp bảo vệ chống lại bệnh Alzheimer (AD). Phân tích dữ liệu bệnh nhân thực tế quy mô lớn từ hai cơ sở dữ liệu cho thấy tỷ lệ mắc AD giảm 30% - 54% ở những bệnh nhân dùng sildenafil (Viagra) so với những người không dùng, sau khi hiệu chỉnh các yếu tố gây nhiễu loạn tiềm ẩn. Quan sát này được hỗ trợ thêm bởi các nghiên cứu về cơ chế cho thấy giảm mức protein thần kinh độc trong các tế bào não tiếp xúc với chất ức chế phosphodiesterase type 5 (PDE5i). "Những phát hiện của chúng tôi cung cấp thêm cơ sở để sử dụng lại loại thuốc hiện có được FDA chấp thuận này như một phương pháp điều trị mới cho bệnh Alzheimer, vốn rất cần các liệu pháp mới," Feixiong Cheng, Tiến sĩ, giám đốc Trung tâm Bộ gen Cleveland Clinic, người dẫn đầu nghiên cứu, cho biết trong một bản tin. "Chúng tôi đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để tích hợp dữ liệu trên nhiều lĩnh vực, tất cả đều cho thấy tiềm năng của sildenafil chống lại bệnh thần kinh tàn phá này," Cheng lưu ý.

Có tác dụng bảo vệ thần kinh?

Sử dụng dữ liệu bệnh nhân thực tế từ cơ sở dữ liệu MarketScan Medicare Bổ sung (2012-2017) và cơ sở dữ liệu Clinformatics (2007-2020), các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích phân tầng theo điểm khuynh hướng sau khi hiệu chỉnh cho giới tính, tuổi, dân tộc và các bệnh đi kèm. Họ tìm kiếm tất cả các cá nhân có yêu cầu thuốc cho sildenafil hoặc bốn loại thuốc so sánh - bumetanide, furosemide, spironolactone và nifedipine. Kết quả cho thấy việc sử dụng sildenafil có liên quan đến việc giảm khả năng mắc AD so với các thuốc đối chứng.

Ví dụ, việc sử dụng sildenafil có liên quan đến việc giảm 54% tỷ lệ mắc AD trong MarketScan (tỷ lệ nguy cơ [HR], 0,46; KCI 95%, 0,32-0,66) và giảm 30% tỷ lệ mắc AD trong Clinformatics (HR, 0,70; KCI 95%, 0,49-1,00) so với spironolactone.

Những phát hiện này hỗ trợ cho một nghiên cứu được công bố đầu năm nay, cho thấy tác dụng bảo vệ tiềm năng của việc điều trị bằng PDE5i đối với nguy cơ mắc AD, như đã được Medscape Medical News báo cáo trước đó.  Tuy nhiên, nghiên cứu này và nghiên cứu hiện tại lại bị mâu thuẫn với một bài báo khác được công bố trên Brain Communications vào cuối năm 2022 cho thấy không có mối liên hệ nào giữa thuốc điều trị RLCĐ và việc giảm nguy cơ mắc AD. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng sildenafil làm giảm sự phosphoryl hóa tau cao (pTau181 và pTau205) theo liều lượng ở cả tế bào thần kinh nguồn từ tế bào gốc đa năng (iPSC) được tạo ra từ bệnh nhân AD gia đình và phát tán bệnh.

Họ tiếp tục chứng minh thông qua phân tích dữ liệu giải trình RNA rằng sildenafil nhắm mục tiêu đặc biệt vào các gen liên quan đến AD và các con đường bệnh lý sinh, hỗ trợ về mặt cơ chế cho tác dụng có lợi của sildenafil trong AD. "Chúng tôi tin rằng những phát hiện của chúng tôi cung cấp bằng chứng cần thiết cho các thử nghiệm lâm sàng để kiểm tra thêm hiệu quả tiềm năng của sildenafil ở những bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer," Cheng nói. Nghiên cứu được hỗ trợ chủ yếu bởi Viện Lão hóa Quốc gia (NIA) và Viện Rối loạn Thần kinh và Đột quỵ Quốc gia (NINDS). Cheng không có tiết lộ liên quan.

Nguồn:https://www.medscape.com/viewarticle/new-data-support-viagra-alzheimers-prevention-2024a10004md

Người dịch: Phạm Thị Quỳnh Yên

Người duyệt: Nguyễn Thị Thùy Trang