Tổng quan: Acid béo omega-3 được công nhận rộng rãi là có lợi trong việc phòng ngừa bệnh tim mạch, nhưng nhiều nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng quy mô lớn và phân tích tổng hợp đã đưa ra những kết luận khác nhau. Bằng chứng về việc bổ sung omega-3 để phòng ngừa bệnh tim mạch vẫn còn chưa đầy đủ. Chúng tôi đã tiến hành một đánh giá có hệ thống và phân tích tổng hợp để đánh giá hiệu quả và độ an toàn của một số loại thực phẩm bổ sung chứa axit béo omega-3.

Phương pháp: Chúng tôi đã tìm kiếm toàn diện trên cơ sở dữ liệu trực tuyến và xác định được 15 thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên (RCTs). Các kết quả hiệu quả chính bao gồm: các biến cố tim mạch nghiêm trọng, nhồi máu cơ tim, suy tim, rung nhĩ, đột quỵ, tử vong do tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân. Các tiêu chí an toàn bao gồm các vấn đề về tiêu hóa, rối loạn liên quan đến chảy máu và ung thư. Phân tích dưới nhóm được thực hiện dựa trên các đặc điểm chính của quần thể, và mối quan hệ liều – đáp ứng của omega-3 được đánh giá bằng phân tích hồi quy tổng hợp. Tất cả các kết quả được tính bằng mô hình hiệu ứng ngẫu nhiên. Độ không đồng nhất thống kê được đánh giá bằng kiểm định chi- square và được định lượng bằng thống kê I-square.

Kết quả: Tỷ lệ mắc các biến cố tim mạch nghiêm trọng (RR 0,95; KTC 95%: 0,91 đến 0,99; P = 0,026), nhồi máu cơ tim (RR 0,90; KTC 95%: 0,83 đến 0,98; P = 0,021) và tử vong do tim mạch (RR 0,94; KTC 95%: 0,88 đến 0,99; P = 0,028) giảm ở nhóm sử dụng acid béo omega-3 so với nhóm đối chứng. Tuy nhiên, có sự gia tăng nguy cơ rung nhĩ (RR 1,25; KTC 95%: 1,10 đến 1,41; P = 0,000) ở những bệnh nhân sử dụng omega-3. Không có sự khác biệt thống kê giữa hai nhóm về suy tim, đột quỵ và tử vong do mọi nguyên nhân. Về tiêu chí an toàn, không có sự khác biệt đáng kể nào giữa hai nhóm về vấn đề tiêu hóa, rối loạn chảy máu hoặc ung thư. Phân tích dưới nhóm cho thấy lợi ích tim mạch của omega-3 chủ yếu đến từ việc sử dụng dạng kê đơn EPA ethyl ester. Omega-3 có thể giảm nguy cơ biến cố tim mạch nghiêm trọng ở những bệnh nhân có bệnh tim mạch hoặc yếu tố nguy cơ, và giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim ở những người không có bệnh tim mạch; tuy nhiên, có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ ở bệnh nhân có tiền sử nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, dạng kê đơn omega-3 ethyl ester nhìn chung có độ an toàn tốt, nhưng EPA ethyl ester kê đơn có nguy cơ gây chảy máu cao hơn.

Kết luận: Có bằng chứng ở mức độ trung bình cho thấy việc sử dụng omega-3 có thể làm giảm nguy cơ các biến cố tim mạch nghiêm trọng, nhồi máu cơ tim và tử vong do tim mạch. So với các loại omega-3 khác, chúng tôi ủng hộ việc sử dụng dạng kê đơn EPA ethyl ester để phòng ngừa bệnh tim mạch, tuy nhiên cần lưu ý nguy cơ rung nhĩ và chảy máu. Đặc biệt, omega-3 cần được sử dụng thận trọng ở những bệnh nhân từng bị nhồi máu cơ tim, vì có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Cuối cùng, omega-3 nhìn chung khá an toàn và không làm tăng nguy cơ vấn đề tiêu hóa, rối loạn chảy máu hay ung thư, nhưng cần chú ý đến nguy cơ chảy máu khi dùng dạng kê đơn EPA ethyl ester.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36103100/

Người đăng bài: Nguyễn Thị Cẩm Nhung

Người duyệt bài: Nguyễn Thị Thùy Trang