Amiloride, một loại thuốc lợi tiểu giữ kali, không kém hiệu quả hơn spironolactone trong việc giảm huyết áp tâm thu đo tại nhà sau 12 tuần điều trị ở bệnh nhân tăng huyết áp kháng trị thực sự. Tỷ lệ đạt được mục tiêu huyết áp tâm thu (< 130 mm Hg) tương đương giữa hai nhóm và cả hai loại thuốc đều có hồ sơ an toàn thuận lợi.

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Spironolactone là thuốc được ưu tiên trong điều trị tăng huyết áp kháng trị, nhưng việc sử dụng thuốc này có liên quan đến tăng kali máu và các tác dụng phụ kháng androgen. Amiloride là một lựa chọn thay thế tiềm năng, tuy nhiên hiệu quả của hai loại thuốc này chưa từng được so sánh trực tiếp trong các thử nghiệm lâm sàng.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên tiến cứu từ tháng 11 năm 2020 đến tháng 2 năm 2024 tại 14 cơ sở ở Hàn Quốc để đánh giá liệu amiloride có kém hiệu quả hơn spironolactone hay không trong việc giảm huyết áp tâm thu đo tại nhà ở bệnh nhân tăng huyết áp kháng trị.

Tổng cộng 118 bệnh nhân được phân ngẫu nhiên để dùng spironolactone 12,5 mg/ngày (n = 60; tuổi trung vị 55; 70% nam) hoặc amiloride 5 mg/ngày (n = 58; tuổi trung vị 53; 70,7% nam), với liều tăng lên lần lượt 25 mg/ngày và 10 mg/ngày nếu huyết áp tâm thu tại nhà vẫn ≥ 130 mm Hg và mức kali huyết thanh < 5,0 mmol/L sau 4 tuần.

Tăng huyết áp kháng trị được định nghĩa là huyết áp tâm thu đo tại nhà vào ban ngày ≥ 130 mm Hg mặc dù đã điều trị bằng ba loại thuốc phối hợp: thuốc ức chế hệ renin-angiotensin, thuốc chẹn kênh canxi và thuốc lợi tiểu dạng thiazide.

Tiêu chí chính là sự khác biệt giữa hai nhóm về mức thay đổi huyết áp tâm thu đo tại nhà từ thời điểm ban đầu đến tuần thứ 12, với ngưỡng không kém hiệu quả được đặt ở mức −4,4 mm Hg cho giới hạn dưới của khoảng tin cậy.

KẾT QUẢ CHÍNH:
Huyết áp tâm thu trung bình tại nhà giảm 13,6 mm Hg ở nhóm amiloride và 14,7 mm Hg ở nhóm spironolactone. Sự khác biệt giữa hai nhóm không có ý nghĩa thống kê, và giới hạn dưới của khoảng tin cậy 95% vượt quá −4,4 mm Hg, đáp ứng tiêu chí không kém hiệu quả.

Không có sự khác biệt đáng kể giữa hai nhóm về tỷ lệ bệnh nhân đạt được huyết áp tâm thu mục tiêu (< 130 mm Hg) đo tại nhà hoặc tại phòng khám.

Hiệu quả hạ huyết áp của spironolactone bị giảm ở những bệnh nhân có hoạt độ renin huyết tương nền cao hoặc tỷ lệ aldosterone/renin thấp, trong khi amiloride vẫn cho hiệu quả bất kể các yếu tố này.

Hồ sơ an toàn của cả hai loại thuốc đều thuận lợi, chỉ có một trường hợp ngưng điều trị do tăng kali máu ở nhóm amiloride và không có trường hợp nào bị chứng vú to ở nam giới (gynecomastia) ở cả hai nhóm.

Ý NGHĨA LÂM SÀNG:
“Thông điệp chính của thử nghiệm này là amiloride liều thấp hiện có thể được xem là một lựa chọn điều trị cho bệnh nhân tăng huyết áp kháng trị, với hiệu quả hạ huyết áp tương đương spironolactone liều thấp. Cả hai loại thuốc đều rẻ tiền và đã có mặt trên thị trường dưới dạng thuốc gốc trong nhiều thập kỷ,” các tác giả bài xã luận đi kèm cho biết.

NGUỒN:
Nghiên cứu do Tiến sĩ Chan Joo Lee, Đại học Y Yonsei, Seoul, Hàn Quốc dẫn đầu. Bài báo được công bố trực tuyến ngày 14 tháng 5 năm 2025 trên tạp chí JAMA.

HẠN CHẾ:
Hiệu quả không được so sánh với spironolactone liều cao như trong các thử nghiệm trước đây. Những người tham gia có mức lọc cầu thận ước tính < 50 mL/phút/1,73 m² không được đưa vào nghiên cứu, do đó hạn chế khả năng khái quát hóa kết quả đối với bệnh nhân mắc bệnh thận mạn. Kết quả cũng có thể không đại diện cho phản ứng thuốc ở các sắc tộc khác vì chỉ bao gồm bệnh nhân Hàn Quốc.

Người viết: ThS. Võ Thị Hải Phượng

Người duyệt: TS. Hà Hải Anh