Bằng sáng chế là bước đầu tiên hướng tới việc bảo vệ quyền đối với một sáng kiến ​​mới. Đây là chiến lược phổ biến nhất mà các công ty dược phẩm áp dụng để bảo vệ quyền đối với một ứng cử viên thuốc trước khi bắt đầu thử nghiệm lâm sàng. Vì dữ liệu khám phá thuốc tiền lâm sàng và giai đoạn đầu không dễ dàng có được, chúng tôi sử dụng các đơn xin cấp bằng sáng chế làm đại diện để điều tra các lớp hợp chất nào đại diện cho vật liệu khởi đầu tiềm năng cho các thử nghiệm lâm sàng. Để làm như vậy, chúng tôi đã xem xét tỷ lệ sản phẩm tự nhiên (NP), lai (xem Phần thử nghiệm để biết định nghĩa) và tổng hợp trong nhiều thập kỷ (tức là 1976–2022) trên một tập dữ liệu gồm hơn 1 triệu đơn xin cấp bằng sáng chế. Các hợp chất bằng sáng chế này được SureChEMBL trích xuất thông qua quy trình khai thác hình ảnh và văn bản và tham chiếu chéo với các dữ liệu trong cơ sở dữ liệu công cộng như ChEMBL và PubChem, đảm bảo lập bản đồ và tích hợp toàn diện, nếu chúng tồn tại trong các nguồn khác.

Điều quan trọng cần lưu ý là nhiều sản phẩm tự nhiên không thể được cấp bằng sáng chế vì nhiều luật sáng chế, bao gồm luật ở Hoa Kỳ và Châu Âu, quy định rằng các sản phẩm của tự nhiên, quy luật tự nhiên và hiện tượng tự nhiên không được cấp bằng sáng chế. Điều này bao gồm các trường hợp như mối quan hệ giữa nồng độ chất chuyển hóa trong máu và dự đoán y tế ( Mayo v. Prometheus ) hoặc một đoạn DNA tự nhiên dưới dạng gen BRCA2 ( AMP v. Myriad Genetics ). Tuy nhiên, có thể cấp bằng sáng chế cho các NP "khác biệt đáng kể" so với các đối tác tự nhiên của chúng (tức là các dẫn xuất NP) hoặc nếu khiếu nại bao gồm "nhiều hơn đáng kể" so với những gì được tìm thấy trong tự nhiên. Ví dụ, một chất tương tự không tự nhiên của một phân tử nhỏ NP đủ điều kiện cấp bằng sáng chế. Hơn nữa, cDNA cũng đủ điều kiện cấp bằng sáng chế vì nó không tự nhiên. Ngoài ra, các phương pháp điều trị có sự can thiệp của con người và không hướng đến mối quan hệ tự nhiên có thể được cấp bằng sáng chế tại nhiều khu vực pháp lý, bao gồm cả Hoa Kỳ. Do đó, vì ngành dược phẩm sẽ chỉ đưa các phân tử vào quá trình phát triển lâm sàng có thể được cấp bằng sáng chế thông qua các sửa đổi hoặc quy trình như vậy, nên chúng tôi tin rằng biện pháp này vẫn thu hút được phần lớn các ứng cử viên lâm sàng chất lượng cao thành công.

Từ tập dữ liệu này, chúng tôi thấy rằng một tỷ lệ nhỏ NP (khoảng 8%, ∼1,5 triệu hợp chất bằng sáng chế) đã được tìm thấy trong các đơn xin cấp bằng sáng chế cho đến năm 2022, so với tổng hợp (khoảng 77%, ∼15,3 triệu hợp chất bằng sáng chế) và hợp chất lai (khoảng 15%, ∼2,8 triệu hợp chất bằng sáng chế). Ngoài ra, chúng tôi đã xem xét tổng số đơn xin cấp bằng sáng chế được nộp mỗi năm và thấy rằng tỷ lệ đơn xin cấp bằng sáng chế vẫn tương đối ổn định theo thời gian đối với mỗi trong ba loại (tức là hợp chất NP, lai và tổng hợp). Đúng như dự đoán, hợp chất tổng hợp và lai luôn có tỷ lệ nộp bằng sáng chế hàng năm cao hơn so với NP. Điều đáng kể là hợp chất tổng hợp luôn thể hiện số lượng đơn xin cấp bằng sáng chế nhiều hơn từ 6 đến 8 lần so với hợp chất NP hoặc lai trong toàn bộ khoảng thời gian. Ngoài tính đủ điều kiện cấp bằng sáng chế, điều này có thể phản ánh việc sử dụng nhiều hơn các hợp chất tổng hợp và các công nghệ liên quan (như phương pháp Combi-Chem trước đây hoặc phương pháp Thư viện mã hóa DNA hiện đại) để tạo ra các chất nền hóa học mới.

Nguồn: https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.jnatprod.4c00581

Domingo-Fernández, D., Gadiya, Y., Preto, A.J., Krettler, C.A., Mubeen, S., Allen, A., Healey, D. and Colluru, V., 2024. Natural Products Have Increased Rates of Clinical Trial Success throughout the Drug Development Process. Journal of Natural Products.

Người dịch: Nguyễn Thị Thúy An

Người duyệt: Nguyễn Thị Thùy Trang