Lược dịch từ: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/antibiotic-resistance

Thực trạng:

- Kháng kháng sinh là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe toàn cầu hiện nay.

- Tình trạng kháng thuốc kháng sinh xảy ra một cách tự nhiên, nhưng việc lạm dụng thuốc kháng sinh ở người và động vật đang đẩy nhanh quá trình này.

- Ngày càng có nhiều bệnh nhiễm trùng - chẳng hạn như viêm phổi, lao, lậu và nhiễm khuẩn salmonella - đang trở nên khó điều trị hơn do các loại thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị trở nên kém hiệu quả hơn.

- Kháng kháng sinh dẫn đến thời gian nằm viện lâu hơn, chi phí y tế cao hơn và tăng tỷ lệ tử vong.

Giới thiệu

Thuốc kháng sinh là loại thuốc được sử dụng để ngăn ngừa và điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Kháng kháng sinh xảy ra khi vi khuẩn thay đổi để đáp ứng với việc sử dụng các loại thuốc này.

Vi khuẩn, không phải con người hay động vật, trở nên kháng thuốc kháng sinh. Những vi khuẩn này có thể lây nhiễm sang người và động vật, và những bệnh nhiễm trùng do chúng gây ra khó điều trị hơn những bệnh do vi khuẩn không kháng thuốc gây ra.

Kháng kháng sinh dẫn đến chi phí y tế cao hơn, thời gian nằm viện kéo dài và tăng tỷ lệ tử vong.

Thế giới cần khẩn trương thay đổi cách kê đơn và sử dụng thuốc kháng sinh. Ngay cả khi các loại thuốc mới được phát triển, nếu không có sự thay đổi hành vi, tình trạng kháng thuốc kháng sinh sẽ vẫn là một mối đe dọa lớn. Thay đổi hành vi cũng phải bao gồm các hành động để giảm sự lây lan của các bệnh nhiễm trùng thông qua tiêm chủng, rửa tay, hành vi tình dục an toàn hơn và vệ sinh thực phẩm tốt.

Phạm vi của vấn đề

Tình trạng kháng thuốc kháng sinh đang tăng lên mức cao nguy hiểm ở tất cả các nơi trên thế giới. Các cơ chế kháng thuốc mới đang xuất hiện và lan rộng trên toàn cầu, đe dọa khả năng điều trị các bệnh truyền nhiễm thông thường của chúng ta. Một danh sách ngày càng tăng các bệnh nhiễm trùng - chẳng hạn như viêm phổi, lao, nhiễm độc máu, bệnh lậu và các bệnh lây truyền qua đường thực phẩm - ngày càng trở nên khó khăn hơn, và đôi khi không thể điều trị được vì thuốc kháng sinh ngày càng kém hiệu quả.

Khi thuốc kháng sinh có thể được mua để sử dụng cho người hoặc động vật mà không cần kê đơn, sự xuất hiện và lan rộng của tình trạng kháng thuốc càng trở nên tồi tệ hơn. Tương tự, ở các nước không có hướng dẫn điều trị tiêu chuẩn, thuốc kháng sinh thường được nhân viên y tế và bác sĩ thú y kê đơn quá mức và công chúng sử dụng quá mức.

Nếu không có hành động khẩn cấp, chúng ta đang hướng tới kỷ nguyên hậu kháng sinh, trong đó các bệnh nhiễm trùng thông thường và vết thương nhẹ có thể một lần nữa gây tử vong.

Biện pháp ngăn ngừa và kiểm soát

Tình trạng kháng thuốc kháng sinh tăng nhanh do lạm dụng và lạm dụng thuốc kháng sinh, cũng như việc phòng ngừa và kiểm soát nhiễm trùng kém. Các bước có thể được thực hiện ở tất cả các tầng lớp xã hội để giảm tác động và hạn chế sự lan rộng của sự đề kháng.

Vai trò của cá nhân

Để ngăn ngừa và kiểm soát sự lây lan của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, các cá nhân có thể:

1. Chỉ sử dụng thuốc kháng sinh khi được chuyên gia y tế chứng nhận kê đơn.
2. Không bao giờ yêu cầu thuốc kháng sinh nếu nhân viên y tế của bạn nói rằng bạn không cần chúng.
3. Luôn làm theo lời khuyên của nhân viên y tế khi sử dụng thuốc kháng sinh.
4. Không bao giờ chia sẻ hoặc sử dụng thuốc kháng sinh còn sót lại.
5. Phòng ngừa nhiễm trùng bằng cách thường xuyên rửa tay, chế biến thức ăn hợp vệ sinh, tránh tiếp xúc gần với người bệnh, quan hệ tình dục an toàn hơn và tiêm chủng đầy đủ.
6. Chuẩn bị thực phẩm hợp vệ sinh, tuân theo Năm nguyên tắc của WHO để Thực phẩm An toàn hơn (giữ sạch, tách riêng đồ sống và chín, nấu chín kỹ, giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, sử dụng nước và nguyên liệu an toàn) và chọn thực phẩm được sản xuất không sử dụng kháng sinh để thúc đẩy tăng trưởng hoặc ngăn ngừa bệnh tật ở động vật khỏe mạnh.

Vai trò của các nhà hoạch định chính sách

Để ngăn chặn và kiểm soát sự lan rộng của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, các nhà hoạch định chính sách có thể:

1. Đảm bảo có kế hoạch hành động quốc gia mạnh mẽ để giải quyết tình trạng kháng kháng sinh.
2. Cải thiện giám sát các bệnh nhiễm trùng kháng kháng sinh.
3. Tăng cường các chính sách, chương trình và thực hiện các biện pháp phòng chống lây nhiễm.
4. Quy định và thúc đẩy việc sử dụng thích hợp và loại bỏ các loại thuốc có tỷ lệ đề kháng cao.
5. Cung cấp thông tin về tác động của kháng kháng sinh.

DS. Nguyễn Thị Mai Diệu

Người duyệt bài: TS. Hà Hải Anh