Họ Á phiện (Papaveraceae) có một số đặc điểm chung:
- Dạng sống thân cỏ, sống một năm, Cũng có dạng cây gỗ nhỏ nhưng hiếm gặp.
- Lá đơn, mọc so le, không có lá kèm. Bìa lá hay có khía sâu.
- Cụm hoa: hoa mọc riêng lẻ (Papaver) hoặc tụ thành xim. Hoa to, đều, lưỡng tính.
Ở Việt Nam có 3 chi:Argemone, Chelidonium, Papaver; 3–4 loài.
Các cây thuốc tiêu biểu:
1. Mùi cua (Gai cua): Argemone mexicana L.. Lá và quả có nhiều gai, hoa màu vàng. Hạt nhiều, có chất dầu tẩy nhưng độc. Nhựa mủ tươi chữa phù vàng da. Dầu có tác dụng xổ mà không gây đau bụng. Hoa chữa ho, gây ngủ.
2. Thuốc phiện: Papaver somniferum L.. Nhựa mủ lấy từ quả chứa nhiều alcaloid như morphin, codein, paparin... Quả khô gọi là anh túc xác, làm thuốc dịu đau, gây ngủ nhẹ, chữa đau bụng, đầy hơi. Hạt chứa dầu ăn, dùng làm bánh kẹo.