Nguồn: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/antibiotic-resistance

Link phần I:  https://kduoc.duytan.edu.vn/Home/ArticleDetail/vn/78/5882/de-khang-thuoc-khang-sinh-nhung-van-de-cap-thiet

Chúng ta cần làm gì để đối phó với tình trạng đề kháng kháng sinh?

1. Chuyên gia sức khỏe

Để ngăn ngừa và kiểm soát sự lây lan của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, các chuyên gia y tế có thể:

• Ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách đảm bảo tay, dụng cụ và môi trường sạch sẽ.
• Chỉ kê đơn và cấp phát thuốc kháng sinh khi cần thiết theo hướng dẫn hiện hành.
• Báo cáo các trường hợp nhiễm trùng kháng kháng sinh cho các nhóm giám sát.
• Tư vấn bệnh nhân của bạn về cách dùng thuốc kháng sinh đúng cách, tình trạng kháng thuốc kháng sinh và những nguy cơ của việc sử dụng sai cách.
• Tư vấn bệnh nhân của bạn về việc ngăn ngừa nhiễm trùng (ví dụ, tiêm chủng, rửa tay, quan hệ tình dục an toàn hơn và che mũi và miệng khi hắt hơi).

2. Ngành chăm sóc sức khỏe

Để ngăn chặn và kiểm soát sự lan rộng của tình trạng kháng kháng sinh, ngành y tế có thể: Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển thuốc kháng sinh, vắc xin, chẩn đoán và các công cụ khác mới.

3. Ngành nông nghiệp

Để ngăn chặn và kiểm soát sự lan rộng của tình trạng kháng kháng sinh, ngành nông nghiệp có thể:

• Chỉ cho gia súc/gia cầm dùng kháng sinh dưới sự giám sát của thú y.
• Không sử dụng kháng sinh để tăng trưởng, phòng bệnh cho vật nuôi khỏe mạnh.
• Tiêm phòng cho động vật để giảm nhu cầu sử dụng kháng sinh và sử dụng các chất thay thế cho kháng sinh khi có sẵn.
• Đẩy mạnh và áp dụng quy trình thực hành tốt ở tất cả các bước sản xuất, chế biến thực phẩm từ nguồn động vật, thực vật.
• Cải thiện an toàn sinh học ở các trang trại và ngăn ngừa nhiễm trùng thông qua cải thiện vệ sinh và điều kiện nuôi gia súc/gia cầm.

4. Những phát triển gần đây

Mặc dù có một số loại kháng sinh mới đang được phát triển, nhưng không loại thuốc nào trong số chúng được cho là có hiệu quả chống lại các dạng vi khuẩn kháng kháng sinh nguy hiểm nhất.

Với mức độ dễ dàng và tần suất đi lại của con người hiện nay, tình trạng kháng kháng sinh là một vấn đề toàn cầu, đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các quốc gia và nhiều ngành.

5. Phản hồi của WHO

Giải quyết vấn đề kháng kháng sinh là ưu tiên hàng đầu của WHO. Kế hoạch hành động toàn cầu về kháng kháng sinh, bao gồm cả kháng kháng sinh, đã được thông qua tại Đại hội đồng Y tế Thế giới vào tháng 5 năm 2015. Kế hoạch hành động toàn cầu nhằm đảm bảo ngăn ngừa và điều trị các bệnh truyền nhiễm bằng thuốc an toàn và hiệu quả.

“Kế hoạch hành động toàn cầu về kháng thuốc kháng sinh” có 5 mục tiêu chiến lược:

• Để nâng cao nhận thức và hiểu biết về kháng kháng sinh.
• Để tăng cường giám sát và nghiên cứu.
• Để giảm tỷ lệ nhiễm trùng.
• Để tối ưu hóa việc sử dụng các loại thuốc kháng khuẩn.
• Để đảm bảo đầu tư bền vững vào việc chống lại sự kháng thuốc.

Một tuyên bố chính trị được các nguyên thủ quốc gia tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York thông qua vào tháng 9 năm 2016 báo hiệu cam kết của thế giới trong việc thực hiện một cách tiếp cận rộng rãi, có phối hợp để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của tình trạng kháng thuốc trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là sức khỏe con người, sức khỏe động vật, và nông nghiệp. WHO đang hỗ trợ các quốc gia thành viên xây dựng kế hoạch hành động quốc gia về kháng thuốc, dựa trên kế hoạch hành động toàn cầu.

WHO đã dẫn đầu nhiều sáng kiến ​​để giải quyết vấn đề kháng kháng sinh:

6. Tuần lễ nâng cao nhận thức về kháng sinh trên thế giới (World Antimicrobial Awareness Week – WAAW)

Được tổ chức hàng năm kể từ năm 2015, WAAW là một chiến dịch toàn cầu nhằm mục đích nâng cao nhận thức về kháng thuốc trên toàn thế giới và khuyến khích các phương pháp hay nhất trong cộng đồng, nhân viên y tế và các nhà hoạch định chính sách để tránh sự xuất hiện và lây lan thêm của các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc. Thuốc kháng khuẩn là công cụ quan trọng giúp chống lại bệnh tật ở người, động vật và thực vật. Chúng bao gồm thuốc kháng sinh, thuốc kháng vi-rút, thuốc kháng nấm và kháng nguyên sinh. WAAW diễn ra hàng năm từ ngày 18 đến ngày 24 tháng 11. Khẩu hiệu trước đây là “Thuốc kháng sinh: Xử lý cẩn thận” nhưng đã đổi thành “Thuốc kháng khuẩn: Xử lý cẩn thận” vào năm 2020 để phản ánh phạm vi mở rộng của các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc.

7. Hệ thống giám sát kháng kháng sinh toàn cầu (Global Antimicrobial Resistance Surveillance System-GLASS)

Hệ thống do WHO hỗ trợ hỗ trợ phương pháp tiếp cận tiêu chuẩn hóa để thu thập, phân tích và chia sẻ dữ liệu liên quan đến kháng kháng sinh ở cấp độ toàn cầu để cung cấp thông tin cho việc ra quyết định, thúc đẩy hành động tại địa phương, quốc gia và khu vực.

8. Đối tác Nghiên cứu và Phát triển Kháng sinh Toàn cầu (Global Antibiotic Research and Development Partnership - GARDP)

Một sáng kiến ​​chung của WHO và sáng kiến ​​Thuốc cho các Bệnh bị Bỏ rơi (DNDi), GARDP khuyến khích nghiên cứu và phát triển thông qua quan hệ đối tác công tư. Đến năm 2023, quan hệ đối tác này nhằm phát triển và cung cấp tối đa bốn phương pháp điều trị mới, thông qua việc cải tiến các loại thuốc kháng sinh hiện có và đẩy nhanh sự gia nhập của các loại thuốc kháng sinh mới.

9. Nhóm điều phối liên ngành về kháng thuốc kháng sinh (Interagency Coordination Group - IACG)

Tổng thư ký Liên hợp quốc đã thành lập IACG để cải thiện sự phối hợp giữa các tổ chức quốc tế và đảm bảo hành động toàn cầu hiệu quả chống lại mối đe dọa an ninh y tế này. IACG do Phó Tổng Thư ký LHQ và Tổng Giám đốc WHO đồng chủ trì và bao gồm đại diện cấp cao của các cơ quan LHQ liên quan, các tổ chức quốc tế khác và các chuyên gia cá nhân trong các lĩnh vực khác nhau.

DS. Nguyễn Thị Mai Diệu

Người duyệt bài: TS. Hà Hải Anh