Tinh dầu: Liệu pháp điều trị COVID-19

Người dịch: Nguyễn Thị Thúy An.

COVID-19 là đại dịch hiện đang càn quét thế giới, gây ra bởi coronavirus SARS- CoV-2. Số liệu tính đến ngày 12 tháng 1 năm 2021 có 91.439.729 trường hợp nhiễm vi rút, trong đó có đến 1.956.201 người chết (https://www.worldometers.-info/coronavirus/). Mặc dù có ít nhất ba loại vắc-xin đã được phê duyệt tiêm chủng bởi  chính  quyền ở các nước phương Tây, câu hỏi về hiệu quả lâu dài của (các) vắc xin vẫn luôn được đặt ra, trong tình hình xuất hiện các đột biến của vi rút và có thể làm cho vắc-xin không hiệu quả, và liệu vắc-xin có hiệu quả như nhau cho mọi lứa tuổi và chủng tộc trên thế giới. Cuối cùng, vì tất cả các loại vắc-xin cần được tiêm 2 liều và với dân số thế giới hiện tại là 7,8 tỷ, tức là cần có 15,6 tỷ liều vắc-xin – một  nhiệm vụ khó khăn cho ngành y tế.

Thuốc ở dạng viên nén hoặc viên nang có thể dễ dàng vận chuyển, phân bố và phù hợp túi tiền của người dân trên toàn thế giới hơn so với vắc xin. Tuy nhiên, mặc dù có một số chất dẫn đường đầy hứa hẹn (như flavonoid) trong các nghiên cứu  in silico, nhưng (các) liệu pháp đó vẫn chưa mang lại những ưu điểm thực tế để điều trị COVID-19. Trong bài này, chúng tôi muốn chỉ ra rằng tinh dầu (EO) được biết đến với các thành phần có tác dụng kháng vi rút cho thấy là phương pháp chữa trị tiềm năng cho COVID-19.

Một đánh giá gần đây đã chỉ ra rằng EO và cây chứa EO có tác dụng kháng lại nhiều loại vi rút khác nhau bao gồm virus herpes simplex 1 và 2, virus Adenovirus, virus HIV, virus Junin, virus Enterovirus, vi rút viêm gan B, và thậm chí cả SARS- CoV-1. Một số thành phần của EO cho thấy tác dụng kháng virus nổi bật là terpinen, pinen, caryophyllen, eugenol, linalool, và camphor. Thành phần EO của Laurus nobilis L. (Họ Long não), như β-ocimen, α- và β-pinen, và 1,8- cineol đã cho thấy tiềm năng chống lại COVID-19 thông qua việc ức chế protease chính (Mpro) của virus.  Trong

một nghiên cứu in silico với 171 thành phần EO từ các loài thực vật khác nhau, điểm số docking tốt nhất cho Mpro được quan sát với (E)-β-farnesen, (E,E)-α-farnesen, (E,E)-farnesol, và (E)-nerolidol.

EO có thể hoạt động theo nhiều cách. Với bản chất thân dầu, chúng có thể có khả năng phá vỡ màng SARS- CoV-2, cũng như tác động một cách độc lập hoặc hiệp đồng chống lại các mục tiêu virus và như vậy ức chế sự nhân lên của virus. Cho đến nay, dữ liệu về EO còn sơ bộ và nhiều nghiên cứu in vitro lẫn in vivo cần tiến hành để đánh giá tiềm năng của EO và các thành phần của chúng chống lại SARS- CoV-2. Bất kỳ vấn đề nào liên quan đến bào chế tinh dầu, tác động đến đích  cần thiết để kháng lại virus có thể được giải quyết thông qua việc bào chế EO thông qua các phương pháp bào chế nano. EO cũng có thể được hít vào dưới dạng khí dung trong nước và đến phổi trực tiếp; cũng như các thành phần có hoạt tính sinh học trong EO có thể được hấp thụ qua đường tiêu hóa.

Nguồn: Rownak Jahan, Alok K. Paul, Khoshnur Jannat, and Mohammed Rahmatullah, Plant Essential Oils: Possible COVID-19 Therapeutics,  Natural Product Communications, 16(2): 1, Letter to the Editor. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1934578X21996149