1. CALCI  CLORID

Công thức:         CaCl₂ . 2H₂O             ptl : 147,02 (khan: 110,99)

Điều chế:

            - Thả bột đá cẩm thạch vào HCl đến bão hòa.

            - Thêm Ca(OH)₂ đến phản ứng kiềm; đun sôi: kết tủa các ion Mg²⁺, Fe³⁺ và kim loại khác.

            - Lọc lấy dịch lọc trong; trung hòa bằng HCl.

            - Cô đuổi nước, để kết tinh calci clorid dihydrat.

Tính chất: Hạt hoặc mảng kết tinh màu trắng, dễ chảy nước. Dễ tan trong nước và ethanol; khó tan trong dung môi hữu cơ.

Định tính: Cho các phản ứng đặc trưng của ion Cl^- và Ca⁺⁺ (xem calci gluconat).

Định lượng: Bằng phương pháp complexon (xem  calci gluconat).

Tác dụng, chỉ định: Khắc phục các triệu chứng do thiếu hụt calci.

            - Kích thích tính tự động và co bóp cơ tim: Dùng hồi sức tim.

            - Chống dị ứng do các tác nhân, phù Quincke (do loạn thần kinh mạch).

            - Là nguyên tố đối kháng: Dùng giải độc magnesi, chì.

- Chậm nhịp tim do mức K⁺ máu cao (calci đối kháng tác dụng kali trên tim).

- Chuột rút, đau bụng (do co thắt ruột): Thường uống calci hữu cơ.

Liều dùng:

            - Người lớn, tiêm tĩnh mạch chậm: 0,5-1 g/lần (5-10 ml dung dịch 10%, tốc độ tiêm 1 ml/phút); sau 1-3 ngày tiêm nhắc lại.

            - Hồi sức tim: Tiêm trực tiếp vào thất trái 2-4 ml dung dịch 10%.

            - Trẻ em, tiêm IV chậm: 25 mg/kg/lần.

Tác dụng không mong muốn:

            - Tiêm IV quá nhanh gây giãn mạch, cảm giác nóng trên da.

            - Thoát mạch (tiêm IV) gây hoại tử nặng và lan tỏa.

- Quá liều làm tăng mức calci máu: Nôn và buồn nôn khó dừng, yếu, hôn mê và có thể tử vong.

Chống chỉ định: Tiêm bắp và tiêm dưới da; thiểu năng thận (dễ bị quá liều).

Bảo quản: Tránh ẩm.

            Để khắc phục nhược điểm  đường tiêm (IV) của calci clorid, thay thế bằng các chế phẩm muối calci với acid hữu cơ: calci gluceptat, calci gluconat, calci citrat, có thể dùng đường uống.

2. CALCI  GLUCONAT

Công thức:  [ HOCH₂-(CHOH)₄-COO^- ]₂ Ca⁺⁺ . H₂O                  ptl: 610,5

Tính chất:  Bột kết tinh hoặc hạt vón màu trắng, vị ngọt nóng. Tan trong nước (1 g/30 ml); không tan trong dung môi hữu cơ.

Tác dụng: Cung cấp calci cho cơ thể.

Chỉ định: Mức calci/máu thấp cấp hoặc mạn tính (Xem CaCl₂). Có thể uống, tiêm tĩnh mạch. (Tiêm IM dễ bị áp xe).

Liều dùng: (1 g calci gluconat »2,2 mmol calci).

            Người lớn uống sau ăn: 10-50 mmol calci (4,5-22 g calci gluconat).

            Thiếu hụt calci nặng: Người lớn, tiêm IV chậm hoặc truyền: 2,25-4,5 mmol calci (10 ml d.d. calci gluconat 10% »2,25 mmol Ca).

Tác dụng không mong muốn: Lạm dụng sẽ tăng calci huyết.

Bảo quản: Tránh ánh sáng.