Cặp tương tác

Cơ chế

Biểu hiện

Cách xử trí

1.Amikacin - Furosemid

Do tác dụng dược lí hiệp đồng.Tăng nguy cơ độc với tai và thận

+Tránh dùng chung nếu được

   +Nếu dùng chung là bắt buộc cần kiểm tra chức năng thận ,tiền đình,thính lực là cần thiết nếu bắt buộc điều trị chung

2.Antacid – Ketoconazol

(Trung bình)

Antacid làm giảm pH dạ dày làm giảm hấp thu Ketoconazol

+Nếu cùng dùng đường uống thì uống cách nhau ít nhất 2h hoặc nhiều giờ hơn

3.Cimetidin – Nifedipin

(Trung bình)

Cimetidin ức chế CYP450 3A4 là cơ chất chuyển hóa của Nifedipin

phù nề hoặc sưng ở chi dưới; đột ngột

tăng cân không rõ nguyên nhân; khó thở; đau hoặc tức ngực; hoặc

tụt huyết áp như chóng mặt, ngất xỉu

+Giám sát chặt chẽ đáp ứng lâm sàng và dung nạp của Nifedipin khi dùng cùng cimetidin

    +Giảm liều 40% đến 50% nếu cần thiết

    +Cần can thiệp nếu bệnh nhân thấy phù nề hoặc sưng ở chi dưới; đột ngột, tăng cân không rõ nguyên nhân; khó thở; đau hoặc tức ngực; hoặc tụt huyết áp như được chỉ ra bởi chóng mặt, ngất xỉu, hoặc hạ huyết áp thế đứng

    +Thay thế thuốc ức chế H2 khác (Tuy nhiên đã có nghiên cứu tương tác giữa ranitidin với nifedipin)

4.Ciprofloxacin - Calci carbonat(Trung bình)

Ion calci tạo phức khó hấp thu trong đường tiêu hóa với kháng sinh quinolon

Uống kháng sinh quinolon trước 2-4 giờ hoặc sau 4-6 giờ sau khi uống Calci carbonat

5.

Ciprofloxacin - Warfarin

Có thể do kháng sinh quinolon ức chế mạnh hệ vi khuẩn sản xuất vitamin K ở đường ruột làm tăng tác dụng chống đông máu của warfarin

Đau, sưng, đau đầu, chóng mặt, yếu, kéo dài chảy máu từ vết

cắt, tăng dòng chảy kinh nguyệt, chảy máu âm đạo, chảy máu cam, chảy

máu nướu răng từ đánh răng, chảy máu bất thường hoặc bầm tím , màu đỏ

hoặc nâu nước tiểu, hoặc phân đỏ hoặc đen

+Do có tương tác đáng kể về mặt lâm sàng nên nếu bắt buộc phải dùng quinolon khi uống với warfarin cần theo dõi chặt chẽ chỉ số INR để chỉnh liều warfarin

      +Hướng dẫn cho bệnh nhân cách nhận biết các dấu hiệu để báo cáo bác sĩ như đau, sưng, đau đầu, chóng mặt, yếu, kéo dài chảy máu từ vết cắt, tăng dòng chảy kinh nguyệt, chảy máu âm đạo, chảy máu cam, chảy máu nướu răng từ đánh răng, chảy máu bất thường hoặc bầm tím , màu đỏ hoặc nâu nước tiểu, hoặc phân đỏ hoặc đen

6.Clarithromycin – Simvastatin

Clari ức chế CyP3A4 chuyển hóa Simvastatin làm tăng nồng độ và độc tính của simvas

Nguy cơ bệnh cơ nặng và tiêu cơ vân, trong một số trường hợp, tiêu cơ vân có thể gây tổn thương thận và thậm chí tử vong

Nếu có thể, sử dụng liệu pháp thay thế.

Fluvastatin (Lescol) và pravastatin

(Pravachol) những thuốc  không được chuyển hóa bởi CYP3A4, và có thể ít

có khả năng tương tác.

Tư vấn cho bệnh nhân báo cáo khi không rõ nguyên nhân đau cơ, đau, hoặc yếu.

7.Digoxin – Erythromycin

(Trung bình)

?????

+ Macrolid ức chế P-glycoprotein làm tăng nồng độ của DIGOXIN

+ Nếu dùng ery thì làm mất một lượng VK làm tăng nồng độ Digoxin trong máu

dấu hiệu ngộ độc digitalis như

buồn nôn, chán ăn, rối loạn thị giác, mạch chậm, hoặc rối

loạn nhịp tim

Giám sát nồng độ digoxin và triệu chứng của tăng độc tính; giảm liều digoxin có thể là cần thiết. Việc dùng viên nang có thể làm tăng sinh khả dụng, qua đó làm giảm khả năng tương tác

8.Digoxin – Thiazid(Trung bình)

Tăng thải kali và magiê ảnh

hưởng đến cơ tim; các yếu tố khác có

thể tham gia.

dấu hiệu của độc tính digoxin hoặc rối loạn điện giải, chẳng hạn như yếu mệt, hôn mê, đau

nhức bắp thịt hay chuột rút, buồn nôn, chán ăn, rối loạn

thị giác, hoặc rối loạn nhịp tim

Đo nồng độ kali và magiê; bổ sung mức thấp. Ngăn chặn tác hại hơn

nữa với chế độ ăn uống hạn chế natri hoặc thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali

9.Doxycyclin – Antacid(Trung bình)

Tetracycline tạo thành phức chelate không tan với muối magiê, giảm sự hấp thụ và nồng độ trong

huyết thanh của tetracycline

Không dùng đồng thời tetracycline và muối

magiê; tách việc dùng các thuốc từ 3 đến 4 giờ

10.Erythromycin - Dihydroergotamin

Cơ chế là macrolide ức chế CYP3A4, isoenzyme chuyển hóa của ergotamine và thuốc liên quan. Macrolid có thể ức chế đáng kể CYP3A4 gồm

clarithromycin, erythromycin và troleandomycin, và

nhiễm độc ergonin trên lâm sàng đã được báo cáo ở những bệnh nhân dùng ergotamine hoặc dihydroergotamine với các thuốc này

Do khả năng ngộ độc nấm cựa gà đặc trưng bởi

co thắt mạch ngoại vi, thiếu máu, huyết khối, nhịp tim

nhanh và tăng huyết áp

Giám sát và tư vấn cho bệnh nhân để xem các dấu hiệu của ngộ độc ergonin. Liều ergot có thể cần phải được giảm xuống.

Một hoặc cả hai thuốc có thể phải ngừng. Na nitroprusside (ví

dụ, Nitropress) đã mang lại lợi ích trong việc giảm co thắt mạch do tương tác macrolid-ergot gây ra

11.Gentamicin - Cephalotin

Tác dụng hiệp đồng độc trên thận (TB)

 sưng tấy, tăng cân, cảm thấy khó thở, buồn ngủ, lú lẫn, thay đổi tâm trạng, khát nước, chán ăn, buồn nôn và ói mửa, đau ở lưng dưới và đi tiểu nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường hoặc vô niệu

-Bệnh nhân: nếu dùng 2 thuốc đồng thời thì nên báo ngay cho bác sĩ khi có triệu chứng

-Bác sĩ: theo dõi chặt chẽ chức năng thận của bệnh nhân. Dữ liệu chưa đầy đủ cho tương tác này với các aminosid khác. các cephalosporin khác không có tương tác sẽ là sự lựa chọn thay thế.

12.Isotretinoin – Tetracyclin

Tác dụng hiệp đồng gây tăng áp lực nội sọ (nặng)

Tương tác xảy ra ở tất cả thuốc trong nhóm vitamin A

nhức đầu, buồn nôn, nôn, rối loạn thị giác, giảm thị lực, và phù gai thị, có thể dẫn đến mù vĩnh viễn

-Bệnh nhân: nếu có triệu chứng nên ngừng thuốc và báo ngay với bác sĩ

-Bác sĩ : không nên sử dụng đồng thời 2 thuốc này. Khi có dấu hiệu rối loạn thị giác thì nên thực hiện đánh giá ở khoa mắt, nếu sau khi dừng thuốc áp lực nội sọ vẫn cao thì nên tiếp tục theo dõi đến khi bệnh nhân ổn định.

13.Phenytoin - Theophylin

-Phenitoin làm tăng chuyển hoá của theophylline 40-50% do cảm ứng enzym CYP 450 àgiảm nồng độ của theophylline

-Theophylline cũng làm giảm nồng độ trong máu của phenitoin (TB)

-Hydantoinvà methylxanthine khác chuyển hoá qua gan cũng có tương tác tương tự.

-Mất kiểm soát các cơn động kinh, cơn hen.

-Bệnh nhân: báo với bác sĩ

-Bác sĩ : theo dõi đáp ứng lâm sàng, nồng độ thuốc trong máu của bệnh nhân. Điều chỉnh liều khi cần thiết.

14.Probenecid - Methotrexat

Probenecid ức chế thải trừ qua thận của methotrexat àlàm tăng nồng độ methotrexat trong máu àtăng độc tính của methotrexat (nặng)

-Làn da nhợt nhạt, dễ bị bầm tím hoặc chảy máu, mệt mỏi, loét miệng, buồn nôn, nôn mửa, phân có màu đen hoặc có máu, và đi tiểu ít hơn bình thường hoặc vô niệu

-Bệnh nhân: báo cho bác sĩ khi có các triệu chứng trên

-Bác sĩ: có thể giảm liều nếu cần, theo dõi các triệu chứng của ức chế tuỷ xương, nhiễm độc gan thận.

15.Quinidin - Digoxin

Quinidin ức chế P-glycoprotein ở ruột, ức chế bài tiết digoxin ở ống thận àtăng nồng độ digoxin trong máu àtăng độc tính của digoxin (nặng)

Nôn, chán ăn, rối loạn thị giác, mạch chậm, rối loạn nhịp tim.

-BN: báo cho bác sĩ biết khi có triệu chứng

-BS: giảm liều digoxin kinh nghiệm khi bắt đầu điều trị. Theo dõi tác dụng lâm sàng và nồng độ digoxin trong máu của bệnh nhân để hiệu chỉnh liều.

16. Quinidin - Erythromycin (IV)

- DĐH: Ery ức chế Cyp3A4, Cyp chuyển hóa của Quinidin làm tăng nồng độ và độc tính của quinidine

-DLH: Cả hai cùng kéo dài khoảng QT

-TDKMM của Quinidin: Tăng nguy cơ loạn nhịp tim, chóng mặt, choáng váng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, rối loạn thị giác

- Kéo dài quãng QT trên điện tâm đồ

- Sự xuất hiện của xoắn đỉnh như chóng mặt, choáng váng, ngất xỉu, đánh trống ngực, nhịp tim không đều, khó thở, hoặc ngất

+ Tránh sử dụng phối hợp 2 thuốc này

+ Thay Ery bằng thuốc khác trong nhóm  không chuyển hóa qua Cyp3A4 (azithromycin)

+Nếu dùng phối hợp phải theo dõi nồng độ quinidine trong huyết thanh

Giám sát các triệu chứng tăng nồng đô quinidine để có  biện pháp khắc phục thích hợp.

17. Rifampicin - thuốc uống tránh thai

Rifampicin cảm ứng enzyme CyP3A4 chuyển hóa thuốc tránh thai đường uống làm giảm nồng độ thuốc tránh thai đường uống

Tăng nguy cơ chảy máu và mang thai ngoài ý muốn

+ Người sử dụng biện pháp tránh thai đường uống cần được tư vấn về nguy cơ chảy máu và mang thai ngoài ý muốn khi điều trị rifamycin đồng thời, ngay cả khi sử dụng ngắn hạn Rifam. 

+PP tránh thai thay thế khi sử dụng rifam

+ hoặc pp tránh thai bổ sung nên được sử dụng ít nhất là hai tuần sau khi sd rifam ngắn hạn và 4 tuần sau thời gian  sd rifam dài (lớn hơn 4 tuần). 

+Nếu kết hợp sử dụng uống thuốc tránh được, một phác đồ có chứa ít nhất 50 mcg ethinyl estradiol mỗi ngày hoặc tương đương nên được chọn. 

(Một chế độ bao gồm một liều 1,5 mg càng sớm càng tốt (trong vòng 72 giờ sau giao hợp không được bảo vệ) theo sau là một 0,75 mg hoặc 1,5 mg liều mười hai giờ sau đó đã được khuyến cáo của một số bác sĩ lâm sàng .

 Một cách khác là liều đơn độc 2,25 mg liều càng sớm càng tốt sau giao hợp không được bảo vệ. Tuy nhiên, không có số liệu về hiệu quả, tuân thủ, hoặc tác dụng phụ với bất kỳ của các phác đồ.)

+ Tránh thai chỉ chứa progestin dạng tiêm cũng được cho là không bị ảnh hưởng bởi rifamycins.

18. Simvastatin - Gemfibrozil

Cơ chế chưa rõ ràng (Gemfibrozil đã được báo cáo là tăng đáng kể nồng độ trong huyết tương của một số thuốc ức chế men khử HMG-CoA lovastatin, simvastatin, pravastatin, rosuvastatin (nhưng không fluvastatin))

Tương tác dược lực học cũng cùng gây tiêu cơ vân

+bệnh cơ nặng và tiêu cơ vân, trong một số trường hợp, tiêu cơ vân có thể gây tổn thương thận và thậm chí tử vong

+Bệnh cơ biểu hiện như đau cơ và / hoặc yếu: creatine kinasecaovượt quá mười lần giới hạn trên bình thường đã được báo cáo thường xuyên. 

+có thể kèm theo suy thận cấp thứ phát tăng myoglobin niệu và có thể dẫn đến tử vong

+Tránh phối hợp. Một vài nhà sản xuất còn cảnh báo chống chỉ định

+Khi phối hợp cần theo dõi nồng độ creatin kinase và theo dõi các triệu chứng đau mỏi cơ

19. Spironolacton – Enalapril

Tương tác dược lực học: Sự ức chế ACE  làm giảm tiết aldosterone, có thể dẫn đến tăng kali huyết thanh có thể + thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali.

Đặc biệt là ở người bị mất nước hoặc bị bệnh thận, bệnh tiểu đường, suy tim, hoặc một người lớn tuổi.Tăng kali máu có thể gây ra các triệu chứng như suy nhược, rối loạn, tê hoặc ngứa ran, và nhịp tim không đều

Cần thận trọng nếu ACEI được sử dụng với thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali, đặc biệt ở bệnh nhân suy thận, tiểu đường, tuổi già, suy tim, và / hoặc có nguy cơ mất nước. Kali huyết thanh và chức năng thận nên được kiểm tra thường xuyên, và bổ sung kali thường nên tránh, trừ khi nó được theo dõi chặt chẽ.Bệnh nhân cần được tư vấn chế độ ăn uống và nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu có các dấu hiệu và triệu chứng của tăng kali máu.Nếu spironolactone phối hợp với ACEI, một số nhà nghiên cứu khuyên liều lượng của nó không vượt quá 25 mg / ngày.

20. Sucralfat – Norfloxacin

(Trung bình)

Tạo phức giữa Nhôm hydroxyd trong sucralfat và nhóm 4- ceto và 3-carboxyl của quinolon èLàm giảm hấp thu Norfloxacin

Làm giảm nồng độ thuốc Norfloxacin

• Sách DLS, stockley: uống cách nhau ít nhất 2h: sử dụng quinolone trước

21. Nifedipin – Phenobarbital

(Trung bình)

Phenobarbital làm tăng chuyển hóa ở gan của các thuốc chẹn kênh canxi dihydropyridin do cảm ứng enzyme CYP 3A4

Làm giảm nồng độ và tác dụng của Nifedipin

- Nếu phải dùng đồng thời , bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ những thay đổi trong tác dụng dược lý bất cứ khi nào barbiturate được bắt đầu, ngừng hoặc điều chỉnh liều lượng của nó.

 -Tăng liều các thuốc chẹn kênh canxi có thể cần thiết.

22. Carbamazepin - Erythromycin

Erythromycin ức chế CYP 3A4 =>Làm tăng nồng độ carbamzepin trong huyết thanh

ngộ độc carbamazepine (buồn nôn, rối loạn thị giác, chóng mặt , mất điều hòa )

- Thay thế kháng sinh.

 - Một macrolid không ảnh hưởng đến nồng độ carbamazepine có thể được thay thế

 - Nếu kết hợp này phải được sử dụng,cần theo dõi nồng độ carbamazepine và bệnh nhân cần được khám cẩn thận dấu hiệu ngộ độc carbamazepine. Bệnh nhân cần được tư vấn để báo cáo dấu hiệu ngộ độc carbamazepine (buồn nôn, rối loạn thị giác, chóng mặt, mất điều hòa hoặc) cho bác sĩ.

- Giảm liều carbamazepine có thể được yêu cầu

23. Amiodaron - Simvastatin

Amiodaron ức chế CYP 3A4 ở ruột và gan và giảm độ thanh thải của simvastatin và chất chuyển hóa có hoạt tính ( acid simvastatin )  => tăng tác dụng sinh học của simvastatin

tăng nguy cơ bệnh cơ ( đau cơ , yếu cơ, tăng cao nồng độ creatinine kinase trong huyết tương ) .  Tiêu cơ vân hiếm khi xảy ra , có thể kèm theo suy thận cấp thứ phát do myoglobin niệu và có thể dẫn đến tử vong

- Liều simvastatin không nên vượt quá 20mg/ ngày khi sử dụng kết hợp với amiodaron

-  Những lợi ích của sự kết hợp này cần được cân nhắc cẩn thận với nguy cơ tăng khả năng bị bệnh cơ bao gồm cả tiêu cơ vân. 

- Fluvastatin,pravastatin và rosivastatin là lựa chọn thay thế an toàn hơn ở những BN dùng amiodaron vì chúng không được chuyển hóa bởi CYP 3A4

- Cần báo cáo kịp thời khi có  đau cơ, đau, hoặc yếu kém không rõ nguyên nhân, đặc biệt là nếu đi kèm với tình trạng bất ổn hoặc sốt.

- Điều trị nên được dừng nếu creatine kinase tăng rõ rệt trong trường hợp không tập thể dục nặng hoặc nếu bệnh cơ bị nghi ngờ hoặc được chẩn đoán.

24. Warfarin - Metronidazol

Metronidazol ức chế CYP2C9 =>dùng đồng thời với metronidazole có thể làm tăng nồng độ warfarin trong huyết tương và tác dụng chống đông máu của warfarin

Tăng xuất huyết

- Theo dõi nồng độ của warfarin.

- Các INR nên được kiểm tra thường xuyên và liều warfarin điều chỉnh cho phù hợp, đặc biệt là sau khi bắt đầu hoặc ngừng metronidazole ở những bệnh nhân được ổn định về chế độ warfarin của họ. 

-  Bệnh nhân cần được tư vấn để báo cáo kịp thời các dấu hiệu chảy máu đến bác sĩ của họ, bao gồm đau, sưng, đau đầu, chóng mặt, yếu, kéo dài chảy máu từ vết cắt, tăng kinh nguyệt, chảy máu âm đạo, chảy máu cam, chảy máu nướu răng từ đánh răng, chảy máu bất thường hoặc bầm tím , màu đỏ hoặc nước tiểu nâu, hoặc phân đỏ hoặc đen

25. Hydrocortisol – Theophyllin

(Trung bình)

- Tăng nguy cơ hạ kali máu do tác dụng hạ kali cộng hợp

- Làm thay đổi nồng độ theophylin huyết thanh (cơ chế chưa rõ )

- Dấu hiệu hạ kali máu

- Ngộ độc theophylin

- Giám sát sự thay đổi về hiệu quả và an toàn của theophylin , thay đổi kali huyết thanh và thay đổi nồng độ theophylin

-  Bệnh nhân nên thông báo cho thầy thuốc nếu họ có các dấu hiệu của hạ kali máu (ví dụ, suy nhược, đau thờ ơ, và cơ bắp hoặc chứng chuột rút), xấu đi các triệu chứng hô hấp, hoặc dấu hiệu ngộ độc theophylline (ví dụ, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, nhức đầu, bồn chồn, mất ngủ, hoặc nhịp tim không đều).